اگر از علاقه‌مندان به ساعت‌های برند ژاپنی Seiko باشید، احتمالاً نام شیشه هاردلکس بارها به گوشتان خورده است؛ اما شیشه هاردلکس چیست و چرا این‌همه در دنیای ساعت‌سازی از آن صحبت می‌شود. این متریال نوعی شیشه معدنی تقویت‌شده است که به طور اختصاصی توسط شرکت Seiko توسعه یافته و هدف از تولید آن را می‌توان دستیابی به تعادلی میان مقاومت در برابر ضربه، شفافیت نوری و قیمت مناسب برشمرد. این نوع شیشه به‌خصوص در ساعت‌های غواصی، اسپرت و کلاسیک Seiko کاربرد داشته و به‌نوعی امضای اختصاصی این برند محسوب می‌شود. در این مطلب به‌صورت دقیق بررسی می‌کنیم که شیشه هاردلکس چیست، چه ویژگی‌هایی دارد، چگونه ساخته می‌شود، چه تفاوتی با دیگر شیشه‌ها دارد و در نهایت کدام گزینه برای شما انتخاب بهتری خواهد بود. اگر قصد خرید مدل‌هایی همچون ساعت مردانه سیکو یا ساعت زنانه سیکو را دارید، آشنایی با این نوع شیشه برایتان بسیار مفید خواهد بود.
تعریف و ترکیب شیمیایی شیشه هاردلکس
این متریال در اصل نوعی شیشه معدنی (Mineral Glass) است که طی فرایند خاصی از سخت‌کاری شیمیایی (Chemical Hardening) تقویت می‌شود. این فرایند شامل غوطه‌ورکردن شیشه در محلول‌های حاوی یون‌های پتاسیم در دمای بالا است تا ساختار سطحی آن در برابر خراش و ضربه مقاوم‌تر شود. در نتیجه این فرایند، سطحی با چگالی بالاتر و سختی بیشتر نسبت به شیشه‌های معدنی معمولی به دست می‌آید. به گفته منابع فنی Seiko، سختی شیشه هاردلکس در مقیاس Mohs بین ۷ تا ۸ قرار می‌گیرد؛ درحالی‌که شیشه معدنی معمولی حدود ۵ تا ۶ و شیشه یاقوتی حدود ۹ درجه سختی دارد. این ترکیب باعث می‌شود هاردلکس در برابر خراش‌های روزمره و ضربات ناگهانی عملکردی بسیار مطلوب داشته باشد، بدون اینکه شفافیت نوری یا قابلیت شکل‌دهی آن کاهش یابد.
یکی از مزایای اصلی ترکیب شیمیایی هاردلکس، امکان تولید در ضخامت‌های متفاوت و با پوشش‌های ضد بازتاب است؛ عاملی که به ساعت‌سازان اجازه می‌دهد بسته به مدل و کاربری ساعت (ورزشی، رسمی، غواصی) از نسخه مناسب آن استفاده کنند. همین ویژگی باعث شده برندهایی مانند ساعت زنانه كاسيو نیز از شیشه‌های معدنی سخت‌کاری‌شده مشابه برای محصولات خود استفاده کنند.
مزایا و ویژگی‌های فنی هاردلکس
اصلی‌ترین نقطه قوت این نوع شیشه مقاومت بالای آن در برابر ضربه است. برخلاف شیشه‌های یاقوتی که در برابر ضربه‌های شدید ممکن است ترک بردارند، هاردلکس ساختاری انعطاف‌پذیر دارد و انرژی ضربه را به‌صورت یکنواخت در سطح خود پخش می‌کند. به همین دلیل ساعت‌هایی با شیشه هاردلکس برای فعالیت‌های روزمره و محیط‌های سخت گزینه‌ای قابل‌اعتماد محسوب می‌شوند.
از نظر شفافیت و وضوح نوری، این شیشه عملکردی نزدیک به شیشه‌های سافایر دارد. در بسیاری از مدل‌های Seiko، پوشش ضد بازتاب (Anti-Reflective Coating) روی سطح بیرونی یا داخلی شیشه اعمال می‌شود تا خوانایی صفحه در نور مستقیم آفتاب افزایش یابد. هاردلکس همچنین نسبت به تغییرات دما و فشار مقاومت بالایی دارد؛ ویژگی که آن را برای ساعت‌های غواصی نظیر سری Seiko Prospex مناسب می‌سازد. از نظر اقتصادی نیز مزیت دارد؛ یعنی هزینه تولید آن تقریباً یک‌سوم شیشه سافایر است، اما درعین‌حال دوام بسیار بیشتری نسبت به شیشه‌های معدنی استاندارد ارائه می‌دهد.
معایب و محدودیت‌های شیشه هاردلکس
در کنار تمام مزایا، این شیشه نیز محدودیت‌هایی دارد. مهم‌ترین ضعف آن را می‌توان در برابر خراش‌های سطحی مشاهده کرد. اگرچه سختی آن بالاتر از شیشه معدنی معمولی است، اما هنوز به اندازه شیشه یاقوتی مقاوم نیست؛ بنابراین تماس با سطوح سخت مانند دیوارهای سنگی یا فلزات احتمال دارد باعث ایجاد خراش‌های ریز شود. همچنین برخلاف شیشه‌های سافایر، هاردلکس قابلیت پولیش یا بازسازی ندارد. در صورت آسیب جدی یا خش‌های عمیق، تنها گزینه موجود تعویض کامل شیشه است که گاه هزینه‌بر و زمان‌بر نیز می‌شود.
از دید کلکسیونرهای ساعت، شیشه هاردلکس در بخش ساعت‌های میان‌رده قرار می‌گیرد و هنوز نتوانسته از نظر لوکس بودن با کریستال‌های سافایر رقابت کند. هرچند Seiko با استفاده از پوشش‌های چندلایه و طراحی‌های جدید توانسته کیفیت ظاهری آن را تا حد زیادی بهبود دهد، اما در ذهن بسیاری از خریداران حرفه‌ای، سافایر همچنان نماد اصلی مقاومت در برابر خراش است. بااین‌وجود باید یادآور شد که در استفاده روزمره، تفاوت عملکرد میان هاردلکس و سافایر برای بیشتر کاربران بسیار اندک است و تنها در شرایط خاص یا استفاده طولانی‌مدت قابل‌تشخیص می‌شود.
مقایسه هاردلکس با شیشه معدنی
شیشه معدنی و هاردلکس هر دو از پایه یکسانی تشکیل شده‌اند؛ اما در سطح ساختاری تفاوت چشمگیری دارند. شیشه معدنی استاندارد ترکیبی از سیلیکا و اکسیدهای فلزی است که بدون فرایند سخت‌کاری تولید می‌شود. در مقابل، هاردلکس با همان ترکیب اولیه تحت عملیات حرارتی و شیمیایی خاصی قرار می‌گیرد تا لایه بیرونی آن سخت‌تر و متراکم‌تر شود. از نظر سختی، شیشه معدنی معمولی حدود ۵ تا ۶ در مقیاس Mohs است، درحالی‌که شیشه هاردلکس بین ۷ تا ۸ قرار دارد. این تفاوت کوچک در عدد، در عمل تفاوت بزرگی در مقاومت در برابر خراش و شکستگی ایجاد می‌کند.
از نظر هزینه تولید نیز هاردلکس کمی گران‌تر از شیشه معدنی معمولی است؛ اما دوام بیشتر آن باعث می‌شود در بلندمدت مقرون‌به‌صرفه‌تر باشد. بسیاری از برندهای میان‌رده ژاپنی و چینی اکنون از شیشه‌های سخت‌کاری شده مشابه هاردلکس در محصولات خود استفاده می‌کنند. همچنین بسیاری از برندهای میان‌رده اروپایی مانند ساعت فردریک کنستانت مردانه نیز از ترکیب‌های مشابه برای ارتقای دوام ساعت‌های خود بهره می‌برند.
مقایسه هاردلکس با شیشه سافایر (یاقوتی)
شیشه سافایر که از کریستال مصنوعی آلومینیوم اکسید ساخته می‌شود، یک استاندارد در دنیای ساعت‌های لوکس به شمار می‌رود. در مقیاس Mohs، سختی آن ۹ بوده و عملاً در برابر خراش از بیشتر مواد طبیعی مقاوم‌تر است؛ اما این برتری با هزینه بالا و شکنندگی بیشتر نیز همراه می‌شود. در مقابل، شیشه هاردلکس حدود ۷ تا ۸ درجه سختی دارد؛ اما از نظر مقاومت در برابر ضربه عملکرد بهتری نشان می‌دهد. در تست‌های فنی انجام‌شده در مجلات تخصصی مانند WatchTime و Hodinkee، شیشه سافایر در برابر ضربات ناگهانی مستعد ترک‌خوردگی است، درحالی‌که هاردلکس در همان شرایط تنها دچار فرورفتگی سطحی می‌شود.
از نظر قیمت، سافایر قیمتی در حدود دو تا سه برابر گران‌تر دارد و بیشتر در ساعت‌های بالارده به کار می‌رود؛ اما هاردلکس گزینه‌ای متعادل برای ساعت‌های میان‌رده و حرفه‌ای است که دوام و کیفیت مطلوب را با هزینه کمتر ارائه می‌دهد.
مقایسه هاردلکس با پلی‌کربنات و اکریلیک
پلی‌کربنات و اکریلیک (که به آن پلاستیک کریستال نیز گفته می‌شود) بیشتر در ساعت‌های دیجیتال، اسپرت یا ارزان‌قیمت استفاده می‌شوند. این مواد سبک، انعطاف‌پذیر و در برابر شکستگی بسیار مقاوم‌اند اما در مقابل خراش عملکرد ضعیفی دارند. در مقایسه با آن‌ها، هاردلکس از نظر وضوح، شفافیت و حس لوکس بودن در سطحی به‌مراتب بالاتر قرار دارد. سطح آن در برابر سایش‌های روزمره مقاوم است و برخلاف پلی‌کربنات، پس از گذشت زمان دچار کدری یا تغییر رنگ نمی‌شود.
از نظر سختی، پلی‌کربنات حدود ۳ در مقیاس Mohs و اکریلیک حدود ۲ است؛ اما همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، هاردلکس عددی بین ۷ تا ۸ دارد؛ بنابراین از لحاظ فنی، شش برابر مقاوم‌تر از پلاستیک‌های شفاف است. بااین‌حال، پلی‌کربنات همچنان انتخاب محبوبی برای ساعت‌های ورزشی است؛ زیرا وزن کمتری دارد و در صورت شکست، خطر کمتری برای پوست ایجاد می‌کند. در نتیجه می‌توان گفت انتخاب میان این دو نوع شیشه به کاربرد بستگی دارد. اگر دوام و ظاهر حرفه‌ای می‌خواهید، هاردلکس بهتر است؛ اما اگر سبک‌وزنی و ایمنی اهمیت دارد، پلی‌کربنات گزینه مناسب‌تری است.
کرنوواچ؛ عرضه‌کننده انواع ساعت‌های مجهز به شیشه هاردلکس و دیگر مدل‌ها
در این مطلب به شیشه هاردلکس چیست پرداختیم. در دنیای ساعت‌سازی هیچ ماده‌ای بی‌نقص نیست؛ اما شناخت تفاوت‌ها به شما کمک می‌کند انتخابی هوشمندانه داشته باشید. شیشه هاردلکس به‌عنوان فناوری اختصاصی Seiko، تعادلی عالی میان مقاومت، شفافیت و قیمت ارائه داده و برای بسیاری از کاربران حرفه‌ای و روزمره بهترین گزینه محسوب می‌شود. اگر قصد خرید ساعتی با این نوع شیشه یا سایر انواع شیشه را دارید، شرکت کرنوواچ یکی از معتبرترین واردکنندگان مستقیم انواع ساعت مچی اورجینال است. تمامی محصولات این مجموعه با ضمانت مادام‌العمر و اصالت کالا عرضه شده و امکان خرید اقساطی در چهار قسط از طریق اسنپ‌پی نیز برای مشتریان فراهم است. با مراجعه به صفحه محصولات کرنوواچ می‌توانید از میان برندهای معتبر جهانی، ساعتی را انتخاب کنید که با سلیقه شما همخوانی داشته و از نظر فنی نیز از بهترین نوع شیشه بهره ببرد. به یاد داشته باشید که انتخاب درست شیشه ساعت، تفاوتی بزرگ در دوام، ظاهر و تجربه استفاده روزمره ایجاد می‌کند. برای استعلام قیمت ساعت مردانه سیتیزن همین الان به دسته بندی مربوط به آن مراجعه کنید.
سؤالات متداول
۱. شیشه هاردلکس چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
هاردلکس نوعی شیشه معدنی تقویت‌شده است که به‌صورت اختصاصی توسط شرکت Seiko تولید می‌شود. این شیشه از طریق فرایند سخت‌کاری شیمیایی، مقاومت بالایی در برابر ضربه و خراش پیدا می‌کند و درعین‌حال وضوح نوری بسیار خوبی دارد.
۲. مزایای استفاده از شیشه هاردلکس برای ساعت چیست؟
از مهم‌ترین مزایای هاردلکس می‌توان به مقاومت بالا در برابر ضربه، شفافیت عالی، تحمل دما و فشار بالا و قیمت مناسب نسبت به شیشه یاقوتی اشاره کرد. این ویژگی‌ها آن را برای ساعت‌های ورزشی و روزمره ایده‌آل می‌سازد.
۳. آیا شیشه هاردلکس مقاوم‌تر از شیشه معدنی است؟
بله هاردلکس به دلیل فرایند سخت‌کاری شیمیایی حدود دو درجه سخت‌تر از شیشه معدنی معمولی است و در برابر خراش و شکستگی مقاومت بیشتری دارد.
۴. چه تفاوتی بین شیشه هاردلکس و شیشه یاقوت وجود دارد؟
شیشه یاقوت سخت‌تر و ضدخراش‌تر است (با سختی ۹ در مقیاس Mohs)، اما شکننده‌تر و گران‌تر از هاردلکس است. در مقابل، هاردلکس مقاومت ضربه بیشتری دارد و گزینه‌ای اقتصادی‌تر برای ساعت‌های میان‌رده به شمار می‌رود.
