موتور مکانیکی ساعت (موتور ساعت مکانیکی) چیست؟
- نوشته شده توسط آرش فیضی
ساعتهای مکانیکی ترکیبی از مهندسی دقیق، ظرافت هنری و همچنین سنت دیرینهی دنیای ساعتسازی محسوب میشوند که در عصر دیجیتال امروزی، همچنان موفق شدهاند که جایگاه خود را بین علاقهمندان و کلکسیونرهای ساعتهای خاص حفظ نمایند. در حال حاضر شاهد روی کار آمدن انواع ساعتهای هوشمند و دیجیتال هستیم که بسیاری از افراد از آنها استفاده میکنند؛ در این بین یک ساعت مکانیکی نه تنها میتواند زمان را به شما نمایش دهد، بلکه روایتکننده داستانی از اصالت، مهارت و هنر هم هست! پس اگر در انتخاب بین ساعتهای مختلف سردرگم هستید یا این که علاقهمندید با دنیای جذاب موتورهای مکانیکی آشنایی بیشتری پیدا کنید، در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا با موتور مکانیکی ساعت بیشتر آشنا شوید.
موتور مکانیکی ساعت چیست؟ معرفی و عملکرد
موتور مکانیکی ساعت به عنوان مغز و قلب ساعتهای کلاسیک شناخته میشود که مجموعهای متشکل از اجزای کاملاً مکانیکی است که میتواند بدون هیچگونه باتری یا مدار الکترونیکی، زمان را با دقت بالا اندازهگیری نماید. این نوع از موتورهای ساعت مچی با ذخیرهسازی انرژی مکانیکی در فنر اصلی و انتقال تدریجی آن به سایر اجزا، سبب چرخش منظم عقربهها خواهند شد. از جمله ویژگیهای بارز موتور ساعت مکانیکی این است که انرژی آن به طور کامل به صورت فیزیکی تأمین میگردد؛ به بیان دیگر، انرژی مورد نیاز این موتورها هم از طریق کوک دستی و هم از طریق حرکات طبیعی دست در مدلهای اتوماتیک تأمین میشود.
به طور معمول این نوع از موتورها به دلیل ظرافت خاص خود در ساعتهای لوکس، کلکسیونی و گرانقیمت مورد استفاده قرار میگیرند؛ چرا که نیازمند دقت بالا در طراحی، مونتاژ دستی و همچنین مهارت بالای ساعتسازی هستند. اما این موتورها چه تفاوتی با موتورهای کوارتز و اتوماتیک دارند؟
تفاوت موتور مکانیکی با موتور کوارتز و اتوماتیک
برای درک تفاوت بین ساعتهای مکانیکی با کوارتز و اتوماتیک نیاز است که هر یک از این موتورها را به صورت مجزا مورد بررسی قرار دهیم:
۱. موتور کوارتز
موتورهای کوارتز با استفاده از باتری و کریستال کوارتز میتوانند زمان را اندازهگیری نمایند. این موتورها از دقت بسیار بالایی برخوردار هستند. همچنین، حرکت ثانیهشمار در این ساعتها معمولاً به صورت «تیکتیک» و جداگانه است.
۲. موتور مکانیکی دستی
موتورهای مکانیکی دستی به کوک کردن دستی از طریق پیچ کناری ساعت نیاز دارند و انرژی مورد نیاز برای حرکت عقربهها از طریق فشرده شدن فنر اصلی تأمین خواهد شد. از جمله دلایلی که باعث شدهاند تا ساعتهای مکانیکی دستی از ارزش هنری بالایی بهرهمند شوند، میتوان به حسوحال سنتی و نوستالژیک، تیکتاکی با صدای نرم و ظریف و همچنین دقت و ظرافت در ساخت آنها اشاره داشت.
۳. موتور اتوماتیک
موتورهای اتوماتیک نوعی از موتورهای مکانیکی به حساب میآیند که با استفاده از یک وزنه چرخان داخلی یا روتور، در هنگام حرکت مچ دست، به صورت خودکار کوک خواهند شد. موتورهای اتوماتیک ترکیبی از راحتی در استفاده و دقت بالا در عملکرد هستند. این موتورها در ساعتهای لوکس به وفور مورد استفاده قرار میگیرند.
اجزای اصلی موتور ساعت مکانیکی
موتور ساعت مکانیکی متشکل از 5 جزء مختلف است:
۱. فنر اصلی (Main Spring)
منظور از فنر اصلی، مخزن اصلی انرژی موتور است. این فنر در اثر کوک کردن پیچیده شده و انرژی مورد نیاز را در خود ذخیره خواهد کرد تا در طول زمان، انرژی را آزاد نماید و باعث حرکت ساعت شود.
۲. چرخ دندهها (Gear Train)
موتور ساعت مکانیکی شامل سلسلهای از چرخدندههای کوچک و بزرگ است که انرژی را از فنر اصلی به طرف اسکیپمنت و تعادلسنج هدایت خواهند نمود.
۳. تعادلسنج (Balance Wheel)
تعادلسنج قطعهای با نوسان منظم نظیر پاندول ساعت دیواری است که میتواند زمان را تنظیم نماید. دقت ساعت تا حد زیادی به عملکرد دقیق و درست این قطعه بستگی دارد.
۴. اسکیپمِنت (Escapement)
منظور از اکسیپمنت اجزایی نظیر لنگر و چنگک است که با دریافت انرژی از چرخدندهها، آن را به صورت پالسی به سمت تعادلسنج انتقال داده و باعث میشود که حرکت عقربهها منظم باشد.
۵. کالیبر (Caliber)
کالیبر اصطلاحی فنی است برای اشاره به طراحی و آرایش مخصوص موتور مکانیکی که میتواند امضای اختصاصی هر یک از برندهای ساعتسازی در دنیا باشد.
مزایا و معایب استفاده از موتور مکانیکی در ساعتها
برند مشهور رولکس درباره ساعتهای مکانیکی میگوید:
“A Rolex watch is designed to last. The mechanical movement is a masterpiece of precision engineering that can be handed down from generation to generation.”
«ساعت رولکس برای ماندگاری طراحی شده است. موتور مکانیکی این ساعت شاهکاری در مهندسی دقیق است که میتواند از یک نسل به نسلی دیگر انتقال یابد.»
انواع موتور مکانیکی ساعت همانند سایر اکسسوریهای ارزشمند دارای یک سری مزایا و معایب خاص هستند:
۱. مزایای ساعت مکانیکی
- عدم نیاز به باتری: این ساعتها با کمک انرژی فنر اصلی کار میکنند و به همین علت نیازی به تعویض باتری نخواهند داشت.
- ارزش هنری بالا: ساعتهای مکانیکی نشاندهنده هنر و مهندسی دقیق هستند و اغلب اوقات به صورت دستی ساخته خواهند شد.
- دوام و ماندگاری بالا: در صورت رعایت نکات مربوط به تعمیر و نگهداری موتور مکانیکی، این ساعتها میتوانند نسلها باقی بمانند.
۲. معایب ساعت مکانیکی
- نیازمند نگهداری منظم: برای حفظ دقت و عملکرد این ساعتها، نیاز است که آنها را به صورت دورهای سرویس کنید.
- حساسیت نسبت به شرایط محیطی: میدانهای مغناطیسی و ضربه میتوانند روی دقت عملکرد موتور مکانیکی ساعت تأثیر بگذارند.
- دقت پایینتر در مقایسه با موتورهای کوارتز: به طور معمول این ساعتها در مقایسه با مدل کوارتز دقت کمتری از خود نشان میدهند.
چگونه از موتور مکانیکی ساعت خود مراقبت کنیم؟
برای مراقبت از موتور مکانیکی ساعت 4 نکته اصلی را باید رعایت کنید:
- کوک منظم: اگر موتور ساعت از نوع دستی است، باید روزانه آن را کوک کنید. در مدلهای اتوماتیک تنها کافی است که ساعت را به طور منظم بپوشید و از آن استفاده نمایید.
- دوری از میدانهای مغناطیسی: تا حد امکان سعی کنید که ساعت خود را از منابع مغناطیسی نظیر بلندگوها و تلفنهای همراه دور نگه دارید.
- سرویس دورهای ساعت: توصیه میکنیم ساعت خود را هر 3 الی 5 سال یک بار به یک متخصص بسپارید تا سرویس شود.
- محافظت از ساعت در برابر ضربه و رطوبت: ساعت خود را از ضربات ناگهانی و تماس با آب حفظ کنید.
بهترین برندهای ساعت با موتور مکانیکی
برندهای متعددی در زمینه ساخت ساعتهای مکانیکی فعالیت میکنند؛ از جمله برندهای ساعت با موتور مکانیکی میتوانیم به رولکس، امگا، سیکو و… اشاره داشته باشیم. برای آقایانی که به دنبال ساعتهای کلاسیک با موتور مکانیکی هستند، ساعت مردانه سیتیزن با طراحیهای متنوع و کیفیت بالا میتواند گزینهای قابل توجه باشد. هر یک از برندهای ساعتسازی در فرایند طراحی و ساخت ساعتهای خود از تکنولوژی، ابزار، متد و ظرافت خاصی بهره میبرند. پیشنهاد میشود که برندهای مشهور را مورد بررسی قرار دهید و ساعتهای مکانیکی هر یک را با هم مقایسه کنید تا بتوانید تفاوت را بهتر درک نمایید. در میان برندهای لوکس اروپایی، ساعت فردریک کنستانت زنانه با بهرهگیری از موتورهای مکانیکی دقیق و طراحیهای کلاسیک، گزینهای خاص برای علاقهمندان به ساعتهای کلکسیونی است.
نکات مهم در خرید ساعت با موتور مکانیکی
اگر قصد شما خرید ساعت مکانیکی است، باید به چند نکته توجه داشته باشید. اول از همه هدف از خرید خود را تعیین کنید؛ آیا دنبال یک ساعت برای استفاده روزمره میگردید یا این که قصد شما خرید یک قطعه کلکسیونی است؟ اگر به دنبال گزینهای شیک و باکیفیت برای استفاده روزمره هستید، بررسی قیمت ساعت زنانه سیکو میتواند شما را کمک کند تا انتخاب مناسبی داشته باشید؛ زیرا این برند ژاپنی ترکیبی از طراحی زیبا و دقت عملکرد را ارائه میدهد. پس از این که هدف خرید خود را مشخص نمودید، حالا نوبت به بررسی کالیبر میرسد. فراموش نکنید که شناخت نوع و کیفیت کالیبر موتور ساعت اهمیت دارد. علاوه بر این، باید به مواد سازنده ساعت نظیر جنس بدنه و شیشه که روی دوام و زیبایی ساعت تأثیر مستقیم دارند نیز توجه داشته باشید. در نهایت، گارانتی و خدمات پس از فروش را نیز بررسی کنید و نظرات کاربران را هم بخوانید.
همچنین اگر به دنبال برندهای معتبر ژاپنی هستید، بررسی قیمت ساعت زنانه سیتیزن نیز میتواند راهنمای مناسب و گزینهای قابلاعتماد برای خرید ساعتی زیبا و دقیق باشد.
کرنوواچ؛ معتبرترین مرکز خرید انواع ساعت اورجینال
در این مقاله با موتور مکانیکی ساعت و خصوصیات آن آشنایی پیدا کردیم. اگر طرفدار ساعتهای اورجینال با بهترین کیفیت هستید، وبسایت کرنوواچ با ارائه مجموعهای از بهترین برندهای ساعت اصل انتخابی مطمئن برای علاقهمندان ساعتهای اورجینال و لوکس خواهد بود. از جمله ویژگیهای برجسته کرنوواچ میتوانیم به واردات مستقیم انواع ساعتهای اورجینال، قیمت رقابتی، ارائه برگه ضمانت مادامالعمر و همچنین امکان خرید اقساط از طریق اسنپ پی اشاره داشته باشیم. در صورت وجود هرگونه سوال میتوانید با تیم پشتیبانی مجموعه کرنوواچ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱. موتور مکانیکی ساعت چیست و چگونه کار میکند؟
موتور مکانیکی با استفاده از یک فنر اصلی انرژی را ذخیره کرده و از طریق چرخدندهها، نوسانات تعادلسنج و اسکیپمنت، باعث حرکت منظم عقربهها میشود.
۲. تفاوت موتور مکانیکی و اتوماتیک در ساعتها چیست؟
موتور مکانیکی دستی باید بهصورت روزانه کوک شود، اما موتور اتوماتیک با حرکت طبیعی دست کوک میشود و نیازی به کوک دستی ندارد.
۳. چگونه از موتور مکانیکی ساعت خود مراقبت کنیم؟
با کوک کردن منظم، اجتناب از ضربه و شوک، دوری از میدانهای مغناطیسی، تعمیر و نگهداری دورهای و نگهداری در جای مناسب میتوان از موتور مکانیکی ساعت مراقبت کرد.
۴. آیا ساعتهای مکانیکی نیاز به تعمیرات دورهای دارند؟
بله، برای حفظ دقت و عملکرد مناسب، توصیه میشود هر 3 تا 5 سال یکبار ساعت مکانیکی را برای سرویس کامل به تعمیرکار متخصص بسپارید.
۵. مزایای استفاده از ساعت با موتور مکانیکی نسبت به کوارتز چیست؟
ساعتهای مکانیکی بهعنوان نمادی از هنر و مهندسی پیچیده شناخته میشوند، ارزش کلکسیونی بالاتری دارند و برای علاقهمندان به ساعتهای کلاسیک جذابتر هستند.